KEDİLERDE HORMON
Hormonlar , birçok farklı işlevi olan kimyasal habercilerdir. Hormonların vücuttaki etkileri geniş kapsamlı ve çeşitlidir. Bilinen bazı hormon örnekleri arasında diyabet gelişiminde önemli olan insülin ve kadın üreme döngüsünde yer alan östrojen ve progesteron yer alır (aşağıdaki Tablo: Ana Hormonlara bakın).
Başlıca Hormonlar
Endokrin bezi | Üretilen hormon(lar) | İşlev |
|---|---|---|
Hipofiz bezi (ön lob) | | |
| Kortikotropin (adrenokortikotropik hormon) | Adrenal korteks tarafından hormon üretimini ve salgılanmasını uyarır |
| Büyüme hormonu (somatotropin) | Vücudun büyümesini teşvik eder ve proteinlerin, karbonhidratların ve lipitlerin metabolizmasını etkiler. |
| Folikül uyarıcı hormon | Yumurtalıklarda foliküllerin büyümesini uyarır ve testislerde sperm oluşumunu indükler |
| Lüteinleştirici hormon | Kadınlarda ovulasyonu ve korpus luteum gelişimini ve erkeklerde testislerin testosteron üretimini uyarır. |
| Prolaktin | Meme bezlerini süt üretmesi ve salgılaması için uyarır |
| Tiroid uyarıcı hormon | Tiroid bezi tarafından tiroid hormonlarının üretimini ve salgılanmasını uyarır. |
Hipofiz bezi (arka lob) | | |
| Antidiüretik hormon; arginin vazopressin olarak da bilinir | İdrarı konsantre ederek ve idrar hacmini azaltarak böbreklerin su tutmasına neden olur; ayrıca kan basıncını düzenlemede daha az role sahiptir |
| oksitosin | Doğum sırasında uterusun düz kaslarının kasılmasını uyarır ve emzirme sırasında sütün memeden atılmasını kolaylaştırır. |
paratiroid bezleri | | |
| paratiroid hormonu | Kalsiyumun bağırsak tarafından emilmesini teşvik ederek, kalsiyum tuzlarını kemiklerden harekete geçirerek ve böbreğin idrardan kalsiyumu geri kazanma yeteneğini artırarak kan kalsiyum konsantrasyonunu yükseltir; ayrıca böbrekler tarafından atılımını artırarak fosfatı düşürür |
Tiroid bezleri | | |
| Tiroid hormonları (T 3 ve T 4 ) | Bazal metabolizma hızını artırın; proteinleri sentezlemek; Ayrıca protein, yağ ve karbonhidrat metabolizmasını da düzenler. |
| kalsitonin | Kalsiyum ve fosfor metabolizmasına katılır; kandaki kalsiyum seviyesini azaltır |
adrenal bezler | | |
| aldosteron | Sodyum (tuz) ve suyu tutarak ve potasyumu atarak tuz ve su dengesini düzenlemeye yardımcı olur |
| kortizol | Tüm vücutta yaygın etkileri vardır; strese tepkide yer alan; karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasında aktif; kan şekeri seviyesinin korunmasına yardımcı olur; iltihabı ve bağışıklık tepkilerini bastırır; yaraların iyileşmesini engelleyebilir ve yara oluşumunu azaltabilir |
| Epinefrin (adrenalin) ve norepinefrin | Strese yanıt olarak salınan; kalp hareketini uyarır ve kalp debisini, kan basıncını, metabolik hızı ve kan şekeri konsantrasyonunu artırır; ayrıca kan şekerini ve yağ asidi seviyelerini yükseltir |
Pankreas | | |
| insülin | Kan şekeri seviyesini düşürür; şeker, protein ve yağ metabolizmasını etkiler |
| glukagon | Kan şekeri seviyesini yükseltir, böylece insülinin etkisine karşı çıkar |
yumurtalıklar
| | |
| Estrojen | Diğer hormonlarla birlikte dişi üreme sistemini kontrol eder; ayrıca ergenlik döneminde üreme organlarının olgunlaşmasında yer alır |
| progesteron | Döllenmiş yumurtanın implantasyonu için rahmi hazırlar, hamileliği sürdürür ve meme bezlerinin gelişimini destekler. |
testisler | testosteron | Erkek üreme sisteminin ve ikincil erkek cinsel özelliklerinin gelişmesinden sorumludur.
|
Endokrin sistem, vücudun diğer bölgelerine seyahat için kan dolaşımına hormon salan bir grup dokudan oluşur. Endokrin dokuların çoğu, hormonları doğrudan doku içindeki ve çevresindeki küçük kan damarlarına salan bezlerdir (tiroid bezi gibi). Kalp, böbrek, karaciğer ve yağ hücreleri gibi bezler dışındaki dokulardan birçok önemli hormon salınır. Bazı hormonlar sadece tek bir doku üzerinde etki gösterirken, diğerleri vücuttaki hemen hemen her hücre üzerinde etkilidir. Hormonlar kanda çok küçük miktarlarda bulunur, bu nedenle hormon düzeylerini ölçmek için yapılan laboratuvar testleri çok hassas olmalıdır.
Endokrin Sistem Hastalığı Gelişimi
Kedilerde hormonlar o hormona özel bir geri bildirim sistemi kullanarak izler ve ayarlar. Hormonlar, sıcaklık ve kan şekeri (glikoz) seviyeleri gibi faktörleri belirli aralıklarda tutmak için işlev görür. Bazen zıt işlevlere sahip hormon çiftleri, vücut işlevlerini dengede tutmak için birlikte çalışır. Endokrin sistem hastalıkları, çok fazla hormon üretildiğinde veya yetersiz kaldığında veya hormonların kullanılıp atılması için normal yollar bozulduğunda gelişebilir. Belirtiler, hormonun kaynağı olan dokulardaki bir sorun nedeniyle veya vücudun başka bir yerindeki belirli bir hormonun salgılanmasını veya etkisini etkileyen bir sorun nedeniyle gelişebilir. Bir endokrin bezindeki bir tümör veya başka bir anormal doku, genellikle çok fazla hormon üretmesine neden olur. Bir endokrin bezi yok edildiğinde, yeterli hormon üretilmez. Bir hormonun aşırı üretimi veya fazlalığından kaynaklanan hastalıklar genellikle hiper- önekiyle başlar . Örneğin hipertiroidizmde tiroid bezi çok fazla tiroid hormonu üretir. Bir hormon eksikliğinden veya eksikliğinden kaynaklanan hastalıklar genellikle hipo- önekiyle başlar . Örneğin hipotiroidizmde tiroid bezi yeterli tiroid hormonu üretmez. Çoğu durumda, anormal bez yalnızca aşırı hormon üretmez, aynı zamanda geri bildirim sinyallerine normal şekilde yanıt vermez. Bu, hormonun normalde seviyelerinin düşeceği durumlarda salınmasına neden olur. Bazen aşırı üretime vücudun başka bir bölümünden gelen uyarı neden olur. Nadiren, endokrin sistemin dışındaki bir tümör, hormona benzer bir madde üretebilir ve vücudun bu hormon üretiliyormuş gibi tepki vermesine neden olabilir. Yetersiz hormon salgılanmasından kaynaklanan hastalıkların da birden çok nedeni olabilir. Endokrin doku, vücudun kendi dokusunun bir kısmını yanlışlıkla yabancı olarak tanımladığı ve doku hücrelerini yok ettiği bir otoimmün süreç tarafından yok edilebilir. Doku kaybının erken evrelerinde vücut, kalan dokudan ek hormon üreterek bunu telafi edebilir. Bu durumlarda, doku tamamen yok olana kadar hastalık belirtileri gecikebilir. Hormon kaynağından uzaktaki dokuların bozulması nedeniyle endokrin aktivitede azalma belirtileri ile sonuçlanan bozukluklar da gelişebilir. Bu, bir hormonun işlevi ikinci bir hormonun üretimini uyarmak olduğunda ortaya çıkabilir. Örneğin hipofiz bezi, tiroid bezini tiroid hormonları salgılaması için uyaran bir hormon salgılar. Hipofiz bezinden tiroid uyarıcı hormon seviyeleri anormal derecede düşükse, tiroid bezi sağlıklı olsa bile tiroid hormon seviyeleri de düşük olacaktır. Azalmış endokrin fonksiyonun bir diğer potansiyel nedeni, kendileri hormon üretmeyen, ancak yakındaki endokrin bezini sıkıştıran veya yok eden tümörlerin neden olduğu doku kaybıdır. Son olarak, bazı ilaçlar (glukokortikoidler gibi) vücudun belirli hormonları üretmesini engelleyebilir. Endokrin hastalıkları ve ilgili durumlar da bir hormon tarafından hedeflenen dokuların tepkisindeki değişikliklerden kaynaklanır. Önemli bir örnek, vücudun insülin ürettiği ancak hücrelerin artık buna yanıt vermediği tip 2 diyabettir. Bu durum genellikle obezite ile ilişkilidir.
Endokrin Sistem Hastalığının Tedavisi
Çok fazla hormonun varlığından kaynaklanan endokrin hastalıkları cerrahi olarak (tümörün çıkarılması gibi), radyoterapiyle (aşırı aktif tiroid bezini yok etmek için radyoaktif iyodin kullanılması gibi) veya ilaçla tedavi edilebilir. Hormon eksikliği sendromları, diabetes mellitusu tedavi etmek için insülin enjeksiyonları gibi, genellikle eksik olan hormonun yerine konmasıyla başarılı bir şekilde tedavi edilir. Steroid ve tiroid hormon replasmanları genellikle ağızdan verilebilir. Hormon replasman tedavisi alan evcil hayvanlar, yan etkiler açısından izlenmeli ve dozajın doğru olduğundan emin olmak için periyodik olarak yeniden test edilmelidir. Bir endokrin tümörün cerrahi olarak çıkarılması gibi bazı durumlarda, hastalıklı bez iyileşir ve artık hormon replasmanına gerek kalmaz. Ancak çoğu zaman ömür boyu tedavi gerekmektedir. Kedinize yanlış miktarda ilaç vermenin yan etkileri görülebileceğinden, veterinerinizin dozlama ve takip testleri konusundaki tavsiyelerine yakından uyun.
Kedilerde Tiroid Bezi Bozuklukları
Tiroid bezi boyunda 2 loblu bir bezdir. Vücuttaki birçok süreci etkileyen 2 iyot içeren hormon, T3 ve T4 üretir . Genel olarak, tiroid hormonları metabolik hızı veya vücut süreçlerinin çalışma hızını düzenler. Çok az hormon vücut süreçlerinin yavaşlamasına neden olur. Fazlası çok hızlı koşmalarına neden olur.
Tiroid hormonları birçok farklı hücresel süreçte hareket eder. Eylemlerinden bazıları dakikalar ila saatler içinde gerçekleşirken, diğerleri birkaç saat veya daha uzun sürer. Normal miktarlarda tiroid hormonları, doku oluşturmak için büyüme hormonu ve insülin gibi diğer hormonlarla birlikte çalışır. Ancak fazla salgılandıklarında proteinlerin ve dokuların parçalanmasına katkıda bulunabilirler.
hipotiroidizm
Hipotiroidizmde, azalan tiroid hormon seviyeleri daha yavaş metabolik hız ile sonuçlanır. Kedilerde hipotiroidizmin en yaygın nedeni, hipertiroidizm tedavisi için tiroid bezinin cerrahi olarak çıkarılması veya tahrip edilmesidir (örneğin, radyoiyot veya antitiroid ilaçlarla). Kedilerde doğal olarak ortaya çıkan hipotiroidizm son derece nadir olmakla birlikte, ortaya çıktığında, tiroid bezinin kendisindeki bir bozukluğa bağlı gibi görünmektedir (diğer bazı hayvanlarda görüldüğü gibi hipofiz bezinden ziyade). Tiroid hormonu eksikliği tüm organ sistemlerinin işlevini etkilediğinden, belirtiler değişir. Hafif hastalığı olan kedilerde belirtiler hafiftir veya yoktur. İlerlemiş hastalığı olan kedilerde belirtiler arasında uyuşukluk, donukluk, tüy dökülmesi, düşük vücut ısısı, iştah azalması ve bazen kalp atış hızında azalma yer alır. Özellikle hipotiroidili kedilerde hipertiroidizm tedavisinden kaynaklanan bezin tahribi sonucu obezite gelişebilir. Hipotiroidizm ile doğan (veya genç yaşta hipotiroidizm gelişen) kedilerde, belirtiler arasında cüceleşme, şiddetli uyuşukluk, zihinsel donukluk, kabızlık, iştahsızlık ve kalp atış hızında azalma yer alır. Hipotiroidizmi doğru bir şekilde teşhis etmek, belirtilerin yakından değerlendirilmesini ve tiroid hormonlarının düşük kan konsantrasyonlarının (özellikle T 4 ) yüksek seviyelerde tiroid uyarıcı hormon ile birlikte gösterilmesi dahil olmak üzere çeşitli laboratuvar testlerini gerektirir. Hipotiroidizm, sentetik tiroid hormonu ile replasman kullanılarak tedavi edilir. Tedavinin başarısı belirtilerdeki iyileşme miktarı ile ölçülebilir. Tiroid hormonu dozajının ayarlanması gerekip gerekmediğini belirlemek için tiroid hormon konsantrasyonları da izlenir. Doz stabilize edildikten sonra, tiroid hormonu seviyeleri genellikle yılda bir veya iki kez kontrol edilir. Tedavi genellikle ömür boyu sürer.
hipertiroidizm
Hipertiroidizme tiroid hormonları T3 ve T4'ün fazlalığı neden olur . Orta yaşlı ve yaşlı kedilerde görülme olasılığı daha yüksektir. Hormon üreten, iyi huylu bir tiroid tümörü, kedi hipertiroidizminin en yaygın nedenidir. Her iki tiroid lobu da tipik olarak büyümüştür ve veterineriniz tarafından hissedilebilir. Hipertiroidizm belirtileri artan metabolik hızı yansıtır. En sık görülen belirtiler arasında kilo kaybı, aşırı iştah, aşırı uyarılabilirlik, artan susama ve idrara çıkma, kusma, ishal ve artan dışkı hacmi bulunur. Kardiyovasküler belirtiler arasında artmış kalp hızı, üfürümler, nefes darlığı, genişlemiş bir kalp ve konjestif kalp yetmezliği yer alır. Nadiren, hipertiroid kedilerin iştah azalması, uyuşukluk ve depresyon gibi belirtileri vardır. Teşhis öykü, belirtiler ve fizik muayeneye dayanır ve tiroid hormon düzeyini ölçmek için bir kan testi ile doğrulanır. Hipertiroidizmi olan kediler, radyoaktif iyot tedavisi, tiroid bezinin cerrahi olarak çıkarılması, uzun süreli antitiroid ilaç uygulaması veya ömür boyu beslenme tedavisi (iyodu kısıtlayan reçeteli bir diyetle) ile tedavi edilebilir. Genellikle radyoaktif iyot önerilir; basit, etkili ve güvenlidir. Radyoaktif iyot, diğer dokuları etkilemeden aşırı aktif tiroid dokusunu ışınladığı ve yok ettiği tiroid tümörü içinde yoğunlaşır. Tiroid bezinin cerrahi olarak çıkarılması da etkilidir. Tümör bezin sadece bir tarafını etkiliyorsa, sadece o taraf çıkarılır ve genellikle sentetik tiroid hormonu tedavisine gerek kalmaz. Tümör bezin her iki tarafını da etkiliyorsa bezin tamamı çıkarılmalı ve ameliyattan sonra sentetik tiroid hormonu tedavisi gerekecektir. Ana komplikasyon, tiroid bezinin her iki yanında bulunan paratiroid bezlerinin ameliyat sırasında yaralanabilmesi veya çıkarılabilmesidir. Bu durumda kalsiyum ve D vitamini tedavisi de gerekecektir. Bir antitiroid ilaç olan metimazol ile günlük tedavi, tiroid hormonu üretimini bloke eder. Metimazol tedavisine bağlı yan etkilerin çoğu ilk 3 ayda geliştiğinden, bu süre içinde sık sık (2-4 haftada bir) tam kan sayımı ve serum tiroid hormon ölçümleri kontrol edilir. Metimazol dozu, dolaşımdaki tiroid hormon düzeylerini normal aralıkta tutacak şekilde ayarlanır. Bu ilk dönemden sonra, tedaviye yanıtı ve daha fazla doz ayarlaması ihtiyacını izlemek için genellikle her 3 ila 6 ayda bir serum tiroid hormonu seviyeleri ölçülür. Hipertiroidizmin komplikasyonlarını tedavi etmek için ek ilaçlar da gerekli olabilir. Diğer tedavileri alamayan kediler için reçeteli bir diyet mevcuttur. Gıda, T4 ve T3'ün temel bir bileşeni olan iyot açısından yetersizdir . Diyet tedavisi, hafif hipertiroidizmi olan kedilerde en etkili gibi görünmektedir ve ciddi hastalığı olan kedilerde işe yaramayabilir. Kediler hayatlarının geri kalanında sadece bu mamayı yemelidir; diğer kedi mamaları, sofra mamaları veya ikramlar terapiyi etkisiz hale getirecektir.
Kedilerde Adrenal Bezlerin Bozuklukları
Adrenal bezler böbreklerin hemen önünde bulunur. Adrenal bez 2 bölümden oluşur - korteks ve medulla.
Adrenal korteks 3 katmana bölünmüştür ve her katman farklı steroid hormonları üretir. Dış tabaka, vücudun sodyum ve potasyum tuzları dengesini kontrol etmeye yardımcı olan mineralokortikoidleri üretir. Orta tabaka, besin maddelerinin metabolize edilmesinde ve ayrıca iltihaplanma ve bağışıklık tepkilerinin azaltılmasında yer alan glukokortikoidler üretir. İç tabaka östrojen, progesteron ve androjenler gibi seks hormonları üretir.
Adrenal medulla, strese veya düşük kan şekerine (glikoz) yanıtta önemli bir rol oynar. Her ikisi de kalp debisini, kan basıncını ve kan şekerini artıran ve sindirimi yavaşlatan epinefrin (bazen adrenalin olarak da adlandırılır) ve norepinefrin salgılar.
Addison Hastalığı
Hipoadrenokortisizm olarak da adlandırılan Addison hastalığı , adrenal bez hormonlarının eksikliğinden kaynaklanır. Kedilerde nadirdir. Nedeni genellikle bilinmemekle birlikte, vücudun kendi dokusunun bir kısmını yok ettiği otoimmün bir durum olması muhtemeldir. Adrenal bez, vücudun diğer bölgelerindeki kanser dahil olmak üzere başka koşullar tarafından da yok edilebilir. Ana mineralokortikoid hormon olan aldosteron salgılanması azalır ve bu da kandaki potasyum, sodyum ve klorür düzeylerini etkiler. Potasyum yavaş yavaş kanda birikir ve ciddi vakalarda kalbin yavaşlamasına veya düzensiz atmasına neden olabilir. Addison hastalığının belirtileri iştah kaybı, uyuşukluk, dehidrasyon ve vücut kondisyonunda kademeli bir kayıptır. Kusma ve ishal not edilebilir. Addison hastalığı gelişirken belirtileri belirlemek zor olsa da, şok ve böbrek yetmezliği kanıtı gibi ciddi sonuçlar aniden gelişebilir (adrenal kriz denir). Bir veteriner, kandaki çok düşük sodyum seviyeleri ve çok yüksek potasyum seviyeleri gibi öyküye, belirtilere ve bazı laboratuvar anormalliklerine dayanarak geçici bir teşhis yapabilir. Tanı, adrenal fonksiyonun spesifik değerlendirmesi ile doğrulanır. Bir adrenal kriz, tıbbi bir acil durumdur ve vücut sıvıları, tuz ve şeker seviyelerini normale döndürmek için intravenöz sıvılarla tedavi gerektirir. Hormon replasman tedavisi genellikle hayvan stabilize edilirken başlatılabilir. Uzun süreli tedavi için replasman hormonları ağızdan veya enjeksiyon yoluyla verilebilir. Tedaviye yanıtı değerlendirmek ve gerekirse dozajları ayarlamak için kedi düzenli olarak izlenmelidir. Stres bir adrenal krizi tetikleyebilir, bu nedenle veteriner hekiminiz stresli durumlarda (örneğin, yeni bir evcil hayvanın getirilmesi veya ev taşıma) doz ayarlamaları önerebilir.
Kedilerde Pankreas Bozuklukları
Pankreas, hormonların ve sindirim enzimlerinin üretiminde yer alan farklı işlevlere sahip birkaç hücre türünden oluşur. Ekzokrin pankreas , proteinler, trigliseritler ve kompleks karbonhidratlar gibi karmaşık diyet bileşenlerinin sindirimi için gerekli olan enzimleri üretir. Ekzokrin pankreas ayrıca mide asidini tamponlayan büyük miktarlarda bikarbonat salgılar. Ekzokrin pankreas bozuklukları , sindirimle ilgili oldukları için sindirim bozuklukları ile tartışılır. Endokrin pankreas, kan şekerini düzenleyen insülin ve glukagon hormonlarını üretir. Endokrin pankreasın işlevleri ve bozuklukları bu bölümde tartışılmaktadır.
Pankreastaki Langerhans adacıkları , her biri farklı bir hormon üreten 3 farklı hücre tipinden oluşur. Beta hücreleri olarak adlandırılan hücrelerin çoğu insülin üretir. İnsülin, başta karaciğer, yağ hücreleri ve kas olmak üzere vücuttaki her organın işlevini doğrudan veya dolaylı olarak etkiler. Genel olarak insülin, glukoz ve diğer bileşiklerin vücut hücrelerine transferini arttırır. Ayrıca yağ, protein ve karbonhidrat parçalanma hızını azaltır.
Langerhans adacıklarındaki diğer 2 hücre tipi glukagon ve somatostatin hormonlarını üretir. Kan şekeri düştüğünde glukagon salınır. Glukagon, depolanmış karbonhidratların enerji olarak kullanılabilmesi için glikoza dönüştürülmesine yardımcı olur.
İnsülin ve glukagon, kandaki ve diğer vücut sıvılarındaki glikoz konsantrasyonunu nispeten dar bir aralıkta tutmak için birlikte çalışır. Glukagon, karaciğerden glikoz salınımını kontrol eder ve insülin, birçok vücut dokusuna glikoz taşınmasını kontrol eder.
Şeker hastalığı
Diabetes mellitus (genellikle basitçe diyabet olarak adlandırılır), insülin eksikliğinden veya insülin direncinden kaynaklanan kan şekeri düzeylerinin artmasıyla karakterize edilen kronik bir hastalıktır. Orta yaşlı ila yaşlı kediler en sık etkilenir. Diabetes mellitus, tüm kedi ırklarında eşit olarak ve hem erkek hem de dişilerde görülür. Bir çalışmada, obez erkek kedilerin dişilere göre şeker hastası olma olasılığı daha yüksekti. Azalan insülin üretimi ve salgılanmasından bir dizi mekanizma sorumludur, ancak bunlar genellikle adacık hücrelerinin yıkımını içerir. Diyabetli birçok kedide, amiloid adı verilen bir protein adacık hücrelerinde toplanır ve onlara zarar verir. Kedinin kendi bağışıklık sistemi de adacık hücrelerini yok edebilir. Obezite hem kedilerde hem de köpeklerde insülin direnci riskini artırır. Diyabet genellikle kademeli olarak gelişebilir ve belirtiler ilk başta fark edilmeyebilir. Yaygın belirtiler, artan iştah ve kilo kaybı ile birlikte artan susama ve idrara çıkmayı içerir. Stres, obezite ve kortikosteroid ilaçların uygulanması da bu belirtilerin şiddetini artırabilir. Kediler ayrıca arka uzuvlarda (diyabetik nöropati olarak adlandırılır) zayıflık geliştirebilir. Diyabetik hayvanlar genellikle uzun süreli veya tekrarlayan enfeksiyonlar geliştirir. Genişlemiş bir karaciğer yaygındır. Hepatik lipidoz ("yağlı karaciğer hastalığı") diyabetli kedilerde de görülebilir. Diabetes mellitus tanısı, bir süre aç kaldıktan sonra kanda ve idrarda yüksek düzeyde şeker bulunmasına dayanır. Kedilerde kan şekeri seviyesi genellikle kan örneği almak gibi stres altında yükselir ve tanıyı doğrulamak için birden fazla değerlendirme gerekebilir. Hastalığı anlamanız ve evcil hayvanınızın günlük bakımı, diyabetin başarılı bir şekilde yönetilmesi için kritik öneme sahiptir. Tedavi, kilo kaybı, diyet, insülin enjeksiyonları ve muhtemelen oral ilaçların bir kombinasyonunu içerir. Veterineriniz, evcil hayvanınızın öğünlerinin miktarını ve zamanlamasını ve insülin enjeksiyonlarının dozajını ve zamanlamasını belirleyecektir. Bu önerileri çok yakından takip edin. Hastalığın kontrol altında olduğundan emin olmak için kan şekeri ölçümleri gereklidir. Veteriner hekiminiz, en güvenilir sonuçları almanız için bu izlemeyi evde yapmanızı önerebilir. Veteriner hekiminiz, zaman içinde tedavide gerekli değişiklikleri yapmak için bu sonuçları yorumlayacaktır. Bazı yeni teşhis edilmiş kedilerde, diyabetik remisyon (tersine çevirme) meydana gelir ve kedi artık insülin uygulamasına ihtiyaç duymaz. Remisyon genellikle diyet değişiklikleri ve insülin tedavisinin başlatılmasından sonraki 3 ila 4 ay içinde gerçekleşir. Kan şekeri seviyelerinin dikkatli bir şekilde izlenmesi, kedinizin remisyona girip girmediğini belirlemenize yardımcı olabilir. Veteriner hekiminize danışmadan insülin tedavilerinin veya diyetin miktarında veya zamanlamasında değişiklik yapmayın. Aşırı dozda insülin hayatı tehdit eden düşük kan şekerine (hipoglisemi) neden olabilir; düşük doz insülin, kedinizin diyabetinin düzenlenmesi üzerinde ciddi uzun vadeli etkilere sahip olabilir. Tehlikeli derecede düşük kan şekeri belirtileri arasında zayıflık, koordinasyon eksikliği, nöbetler ve çökme yer alır. Kedinize insülin verdikten sonra bu belirtiler görülürse derhal veterinerinizi arayın. Veteriner ofisine gelmeden önce kedinizin kan şekeri seviyesini hızlı bir şekilde yükseltmek için önerilerde bulunabilir. Önemli ölçüde düşük kan şekeri tıbbi bir acil durumdur ve acil tedavi gerektirir. Tedavi edilmeyen veya yetersiz tedavi edilen diabetes mellitus, diyabetik ketoasidoz adı verilen hayatı tehdit eden ciddi bir komplikasyona neden olabilir. Bu, düzeltilmesi için acil tedavi ve hastaneye yatış gerektiren tıbbi bir acil durumdur. Ketoasidoz belirtileri arasında artan susuzluk ve idrara çıkma, uyuşukluk, halsizlik, iştah azalması ve nefes almada zorluk yer alır. Kedinizde bu belirtilerden herhangi biri varsa, hemen bir veteriner tarafından görülmelidir.
Fonksiyonel Adacık Hücre Tümörleri (İnsülinomalar)
Pankreasın adacık hücrelerindeki tümörler sıklıkla bezin normalde salgıladığı hormonları üretir ve salgılar. En yaygın pankreas adacık tümörü, insülin salgılayan beta hücrelerini etkiler ve insülinoma olarak adlandırılır. Diğer hormonlar ve ürünler de adacık hücre tümörleri tarafından üretilebilir ve salgılanabilir. İnsülinomalar kedilerde yaygın değildir. Belirtiler, düşük kan şekerine (hipoglisemi) yol açan aşırı insülin salgılanmasından kaynaklanır. Başlangıçta, belirtiler zayıflık, egzersiz sonrası yorgunluk, kas seğirmesi, koordinasyon eksikliği, kafa karışıklığı ve muhtemelen mizaç değişikliklerini içerir. Hayvanlar kolayca ajite olur, ara sıra heyecanlanır ve huzursuz olurlar. Periyodik nöbetler oluşabilir. Bir kedi de bayılmış gibi görünerek yere yığılabilir. Belirtiler ilk başta nadiren ortaya çıkar, ancak hastalık ilerledikçe daha sık hale gelir ve daha uzun sürer. Bölümler, egzersizle veya oruç tutarak veya yemek yiyerek (insülin salınımını uyarır ve kan şekeri seviyelerini düşürür) ortaya çıkabilir. Glukoz tedavisinden sonra belirtiler hızla düzelir. Tekrarlayan uzun süreli ve şiddetli düşük kan şekeri atakları, geri dönüşü olmayan beyin hasarına neden olabilir. Teşhis, düşük kan şekerini gösteren testlerle birlikte periyodik zayıflık, çökme veya nöbet öyküsüne dayanır. Kalıcı bir hasar oluşmamışsa, tümörün cerrahi olarak çıkarılması, düşük kan şekeri ve sinir sistemi belirtilerini düzeltebilir. Bununla birlikte, tümör zaten yayılmışsa, ameliyattan sonra kan şekeri seviyeleri düşük kalabilir. Ne yazık ki, insülinomalar genellikle kötü huyludur, ancak tüm büyük tümörler çıkarılırsa kediler iyi bir yaşam kalitesiyle bir yıldan fazla yaşayabilir. Etkilenen hayvanlarda bazen diyet değiştirilerek ve glukokortikoidler veya diğer ilaçlar verilerek yaşam kalitesi korunabilir.
Kedilerde Adrenal Bezlerin Bozuklukları
drenal bezler böbreklerin hemen önünde bulunur. Adrenal bez 2 bölümden oluşur - korteks ve medulla.
Adrenal korteks 3 katmana bölünmüştür ve her katman farklı steroid hormonları üretir. Dış tabaka, vücudun sodyum ve potasyum tuzları dengesini kontrol etmeye yardımcı olan mineralokortikoidleri üretir. Orta tabaka, besin maddelerinin metabolize edilmesinde ve ayrıca iltihaplanma ve bağışıklık tepkilerinin azaltılmasında yer alan glukokortikoidler üretir. İç tabaka östrojen, progesteron ve androjenler gibi seks hormonları üretir.
Adrenal medulla, strese veya düşük kan şekerine (glikoz) yanıtta önemli bir rol oynar. Her ikisi de kalp debisini, kan basıncını ve kan şekerini artıran ve sindirimi yavaşlatan epinefrin (bazen adrenalin olarak da adlandırılır) ve norepinefrin salgılar.
Addison Hastalığı
Hipoadrenokortisizm olarak da adlandırılan Addison hastalığı , adrenal bez hormonlarının eksikliğinden kaynaklanır. Kedilerde nadirdir. Nedeni genellikle bilinmemekle birlikte, vücudun kendi dokusunun bir kısmını yok ettiği otoimmün bir durum olması muhtemeldir. Adrenal bez, vücudun diğer bölgelerindeki kanser dahil olmak üzere başka koşullar tarafından da yok edilebilir. Ana mineralokortikoid hormon olan aldosteron salgılanması azalır ve bu da kandaki potasyum, sodyum ve klorür düzeylerini etkiler. Potasyum yavaş yavaş kanda birikir ve ciddi vakalarda kalbin yavaşlamasına veya düzensiz atmasına neden olabilir.
Addison hastalığının belirtileri iştah kaybı, uyuşukluk, dehidrasyon ve vücut kondisyonunda kademeli bir kayıptır. Kusma ve ishal not edilebilir. Addison hastalığı gelişirken belirtileri belirlemek zor olsa da, şok ve böbrek yetmezliği kanıtı gibi ciddi sonuçlar aniden gelişebilir (adrenal kriz denir).
Bir veteriner, kandaki çok düşük sodyum seviyeleri ve çok yüksek potasyum seviyeleri gibi öyküye, belirtilere ve bazı laboratuvar anormalliklerine dayanarak geçici bir teşhis yapabilir. Tanı, adrenal fonksiyonun spesifik değerlendirmesi ile doğrulanır.
Bir adrenal kriz, tıbbi bir acil durumdur ve vücut sıvıları, tuz ve şeker seviyelerini normale döndürmek için intravenöz sıvılarla tedavi gerektirir. Hormon replasman tedavisi genellikle hayvan stabilize edilirken başlatılabilir. Uzun süreli tedavi için replasman hormonları ağızdan veya enjeksiyon yoluyla verilebilir. Tedaviye yanıtı değerlendirmek ve gerekirse dozajları ayarlamak için kedi düzenli olarak izlenmelidir. Stres bir adrenal krizi tetikleyebilir, bu nedenle veteriner hekiminiz stresli durumlarda (örneğin, yeni bir evcil hayvanın getirilmesi veya ev taşıma) doz ayarlamaları önerebilir.
Comments